2017 najaar

Senufo  Pombibele beeld

Senufo Pombibele beeld

Materiaal: hardhout Hoogte: 105 cm Land: Mali, Sikasso Waarschijnlijk vervaardigd tussen 1890 en 1920. Deze verfijnde vormgeving vinden we alleen bij meesters uit Sikasso, gelegen op de grens van Burkina Faso en Mali. Al deze beroemde figuren hebben een cilindrische basis. Daarop relatief korte, ronde benen. Ze hebben een verfijnd geschapen tors. Ze dragen allen een rechthoekige amulet die neerhangt vanaf de hals, die mogelijk tekst uit de Koran bevat. Deze beelden hebben allen een geprononceerde navel die horizontaal en vertikaal aan vier kanten wordt omgeven door driue of, zoals hoer, vier lijntjes, Deze navel draagt de naam 'kunoodyaadye', vertaal 'navel van moeder'. Kunoodyaadye verwijst naar de scheppingsmythe, naar de rol van de vrouw als brenger van orde in het leven en bewaker van de sociale continuïteit. De figuur draagt een hoed. In het begin van de 20e eeuw sneden de aangrenzende Lobi ook figuren die zo'n zelfde type hoed dragen. Bekende snijders waren Sikire Kambire, Lunkena Pale en Palenfo Tambile. Het gaat hier om het type hoed dat door Franse officieren werd gedragen. Het is mogelijk dat in beide gevallen wordt verwezen naar kolonel Lerousique, die van 1910 tot 1930 zich zeer intensief met de gezondheidsbevordering in deze regio bezig hield. Hij stichtte een medisch centrum in Gaoua, waar ook voormelde snijders woonden.
Senufo masker

Senufo masker

Materiaal: hout Hoogte: 34 cm Land: Ivoorkust, regio Korhogo Snijder: Doh Soro Doh Soro was één van de krachtigste snijders in de 20e eeuw. Het bekendst zijn de moeder-en-kind figuren van zijn hand. In zijn ontwikkelingen zijn diverse stadia te onderscheiden. Zij latere Kpelié maskers zijn cmplexer en voorzien van een ovale mond. De kapok vrucht heeft bij hem vier verticale rijen terwijl drie rijen gebruikelijk is. Het aanbrengen van maskertjes aan de zijkant is bijzonder maar niet uniek. Verwante meesters als Ziehouo Coulibaly uit Korhogo en Zié Soro uit Djemtene hanteerden die vorm eveneens. Kpelié maskers traden op bij de geboorte van tweelingen, bij oogstfeesten en bij begrafenissen.
Guro beeld

Guro beeld

Materiaal: hout Hoogte: 47 cm Land: Ivoorkust Dit beeld geeft een onafhankelijke vrouw weer oftewel een 'mannelijke vrouw' (ligone). Haar lange, dikke nek geeft aan dat ze uit het Mwan volk stamt, dat verwant is aan de Yaure en de Gagu en het land bevolkte dat nu Guro territorium is. Ze maken daar nu deel van uit en verblijven in het nooroosten van dat gebied. De haardracht geeft aan dat ze status heeft. Ze draagt een ei in haar hand ten teken van haar macht. Het beeld zou de beschermende spirituele entiteit Zu of Zuzu weergeven
Baule beeldje

Baule beeldje

Materiaal: hout Hoogte: 25.5 cm Land: Ivoorkust Herkomst: Maine Durieu, Parijs Dit prachtige Baule beeldje is een ode aan Maine Durieu
Bozo ramskop

Bozo ramskop

Materiaal: hout Lengte 32 cm Land: Mali Herkomst: Coll. Harrie Heinemans Publicatie: Heinemans, Harrie 'The pleasure of collecting African Art.' Afrika Museum Berg en Dal 1986. Expositie in het Afrika Museum van 21-9 tot 30-11-1986. Twee keer per jaar geven de Bozo, de Somono, de Marka en de Bamana vervolg aan hun lange traditie van de sogo (dieren-) masker dansen, soms begeleid door de jiri maanin (kleine houten figuren). Het doel van deze festivals , geheten Sogo bo (dierlijke verschijningen) of Tyeko (ded zaak der mensen) of Do bo (de manifestatie van de mysterieën) is om opvoeringen te geven rond mythen, legenden, het heelal en de voorouders als over nieuwe verschijnselen. Ze gaan ook over de psychologie van het menselijk wezen.
Fanti beeld

Fanti beeld

Materiaal: hout Hoogte: 43 cm Land: Ghana Prof. Daniel Mato: 'Dit is een relatief grote Fanti figuur van goede kwaliteit en in goede conditie. Aan het oppervlak is te zien dat het op bepaalde plekken gesleten is door langdurig gebruik. Het beeld heeft restanten van witte klei geheten "hyire". Dit duidt er op dat het beeld ooit geheel met witte klei bedekt is geweestdie spiritualiteit genadrukt en dat het op een altaar heeft gestaan. De haaartooi is typisch Fanti en geeft wordt gedragen door vrouwen die een baby hebben gehad. De littekens op het gezicht verwijzen niet naar de Fanti etniciteit maar werden gebruikt oftewel om ziekte te genezen oftewel om te voorkomen dat een te baby na geboorte wordt teruggenomen door de geesten indien dat voorheen wel is gebeurd.' Zie voor een zeer verwant object (zelfede snijder dan wel zelfde werkplaats) de publicatie van Harry Heinemans 'The pleasure of collecting African art', Museum Berg en Dal 1986 Afbeelding 168.
Bamana tweeling figuur 'flanitokelew'

Bamana tweeling figuur 'flanitokelew'

Materiaal: hout, kralen Hoogte:49.5 cm Land: Mali Herkomst: Coll. Rutger en Irene der Kinderen, Eersel Coll. Marcel Nies, Antwerpen Publ.: Heinemans, Harry: The pleasure of collecting African art. Uitg. Afrika Museum Berg en Dal, 1986 fig. 61. Bij de Bamana wordt, als een tweeling in de kindertijd overlijdt, een beeld gemaakt dat de zelfde naam krijgt als de overledenen. Deze figuur is bedoeld het welzijn te bevorderen van de levenskracht van de overledene, zijn of haar 'nyama'. Zou ook de tweede tweeling sterven dan wordt er nog een beeld gemaakt en worden beiden door de moeder verzorgd. Na de initiatie gaat hety beeld over naar de overlevende. Bamana tweeling beelden zijn gestileerd en hebben een fors lichaam met de armen stijf omlaag. De beelden zijn soms, zoals hier, versierd met kralen of met metalen toevoegsels.